Por norma xeral, clasificamos a financiación en tres grandes grupos: os fondos propios, a débeda (préstamos) e o equity ou participación no capital. Hai infinitas fórmulas de débeda e equity, pero deixamos aquí información sobre as máis habituais no ecosistema startupil:
- FONDOS PROPIOS
O primeiro instrumento de financiación co que vas ter que contar é o teu propio diñeiro. Se os socios fundadores non asumen risco económico achegando un capital inicial, dificilmente o van facer os investidores. A rendibilidade deses fondos chámase ROE (Return on Equity) e calcula o beneficio neto en relación aos accionistas da empresa.
Para moitos a situación ideal sería 50-50: metade fondos dos fundadores e metade financiación externa. Este ideal non sempre se cumpre e, alén diso, algunha financiación externa pode contabilizarse como fondos propios (por exemplo, os préstamos participativos).
Serían fondos propios da empresa o seu capital social, as ganancias destinadas aos dividendos, fondos de outras institucións como subvencións ou doazóns…
- DÉBEDA
Préstamos participativos
Caracterízanse por un interese variable que sobe ou baixa conforme o faga a empresa, coa métrica que pactemos: o volume de negocio ou o beneficio neto, por exemplo.
A persoa que que che empresta os cartos (prestamista) nin intervén na empresa, nin decide o destino do diñeiro. Comparte a aventura empresarial na distancia. Porén, é frecuente que esa prestamista esixa que determinadas decisións estratéxicas conten coa súa aprobación. Dependendo do caso, é posible que sexa preciso modificar o pacto de socios para regular esas decisións. Situacións como, por exemplo, que non se farán novas contratacións sen a súa conformidade, ou que os socios se absterán de determinadas accións.
Pode o/a prestamista chegar a se converter en socio/a? Só se pactamos unha cláusula de convertibilidade: ante a imposibilidade de devolver o capital, o prestamista pode pedir «validar» o seu diñeiro por participacións sociais. Neste caso, amplíase o capital social por compensación da débeda pendente, o que significa emitir novas participacións titularidade do/a prestamista.
Se amortizamos anticipadamente, isto é, se conseguimos pagar o préstamo antes dos prazos aforrando intereses, será preciso ampliar con fondos propios a mesma cantidade. Deste modo conseguimos reequilibrar o patrimonio neto da sociedade.
Préstamos convertibles (ou Notas convertibles)
Estes préstamos outórganse cun interese variable ou fixo co fin de ser devoltos en prazo, ou a cambio da súa conversión en participacións na empresa.
A diferenza dos préstamos participativos, aquí non é opcional a cláusula de convertibilidade: quen inviste sempre vai poder esixir a conversión en participacións sociais, se se cumpren as circunstancias.
As condicións desta conversión páctanse con anterioridade, aínda que o normal será que opere cando non se cumpra coa devolución en prazo. En ocasións o dereito de conversión do prestamista “gárdase” para futuras ampliacións de capital, nas que contará con preferencia.
En calquera caso si que ten que quedar definida desde o inicio a porcentaxe de participacións ás que ten dereito a investidora-prestamista. Estes préstamos parecen un inocente instrumento de débeda que non permite a intervención do/a investidor/a na vida da empresa, pero ollo cos requisitos de decisión previos á convertibilidade e coas condicións desta.
- EQUITY: PARTICIPACIÓN NO CAPITAL SOCIAL
- Capital risco: cartiños que che dan a cambio dunha participación na empresa. É a forma típica de instrumentar a financiación de inversoras privadas: ti ganas financiación que non tes que devolver inmediatamente, mais elas van ser as túas socias. Hai que ter moito coidado coa letra pequena destas operacións, especialmente con cláusulas como a de liquidación preferente. Esta cláusula outorga ao inversor o dereito de cobrar antes que calquera outro socio cando se produza un evento de liquidez ata recuperar a súa inversión, ou un múltiplo desta que se pactase.
Por exemplo, se a empresa vai ben e comeza a repartir dividendos, e algunha das socias é unha inversora con liquidación preferente, ninguén vai ver un euro ata que esta recupere o total do investido, ou o dobre, o triplo…
- Equity crowfunding: achega de moitos socios cunha pequena participación na empresa. Permite a entrada a pequenos investidores, pero pode complicar a gobernabilidade da sociedade.
- Media for equity: o investidor non pon diñeiro, senón un espazo publicitario ou unha estratexia de marketing, por exemplo, a cambio de participacións. Tamén funciona con outras fórmulas como asesoramento, presentación de posibles investidores e outros tipos de traballo «en especie», sen euros polo medio. As emprendedoras que pasaron por isto son remisas a estas fórmulas que non aseguran unha inversión monetaria: no cash, no equity!
- Work in progress:
Estamos valorando preparar con expertos unha guía para un bo pitch, coas chaves que teñen en conta os fondos, e outra sobre os cap table, ou composición ideal de socios despois da financiación. Se cres que resultaría interesante, escríbenos para que lle metamos caña ao asunto…